چکیده گرافیکی
چکیده گرافیکی یا گرافیکال ابسترکت (Graphical Abstract) خلاصه ای بصری از یافته های یک پژوهش است که به خوانندگان مقالات، این امکان را می دهد تا روش ها، یافته های کلی و نتیجه گیری های کلیدی یک مقاله، در یک نگاه دیده و بررسی شود.
چکیده گرافیکی معمولا در صفحه اول مقاله و پیش از چکیده متنی قرار داده می شود. علاوه بر آن در صفحه جستجوی آنلاین سایت های معتبر مقالات مانند ساینس دایرکت (sciencedirect.com) و اسکوپوس (scopus.org) نیز جهت معرفی بهتر مقاله به نمایش گذاشته می شوند. این امر به پژوهشگران کمک می کند تا با بررسی چکیده گرافیکی مقاله، در زمان کوتاه تر و با تاثیرگذاری بیشتری نسبت به مقاله متنی، تصمیم بگیرند که آیا این مقاله برای پژوهششان مفید خواهد بود یا خیر.
وظیفه اصلی چکیده گرافیکی یا گرافیکال ابسترکت جلب مخاطبان بیشتر برای مقالات است. چکیده گرافیکی این امکان را به مقالات شما می دهد که بیشتر دیده شوند، بهتر فهمیده شوند و در نهایت ارجاعات بیشتری کسب کنند. همین موضوع سبب شده بسیاری از مجلات معتبر در علوم مختلف، وجود گرافیکال ابسترکت را برای درخواست دهندگان ثبت مقاله اجباری کنند.
تحقیقات اخیر بر روی تاثیر استفاده از چکیده های گرافیکی بر همه گیر شدن مطالب آن، نشان داده، وجود یک چکیده گرافیکی مناسب برای مقاله، منجر به افزایش 10 برابری ارجاعات در پژوهش های بعدی شده است. این موضوع علاوه بر بالا بردن اعتبار مقاله و نویسندگان آن، منجر به تسریع در رشد علم در سراسر جهان گشته است. این نتایج به دست آمده نشان گر این است که چکیده گرافیکی یا گرافیکال ابسترکت در حکم یک برگ برنده برای مقالات عمل می‌کند.
کاربردها
امروزه دامنه ی کاربرد گرافیکال ابسترکت گسترش یافته و علاوه بر استفاده از آن ها در ژورنال های علمی، در موارد زیر نیز استفاده می شود:
- در وبلاگ های تخصصی علمی که امکان جستجوهای تصویری را ممکن می سازد.
- اشتراک گذاری در رسانه های اجتماعی )تویتر، فیس بوک، اینستاگرام، لینکدین، یوتیوب(
- روش تبلیغ بسیارآسان مقالات از طریق توییت ها، پست گذاری در وبلاگ، مجلات و جلسات علمی
- صفحات آنلاین مطالب علمی مانند صفحات شخصی
- سخنرانی های عمومی و اجتماعی علی الخصوص در حوزه های تخصصی
انواع چکیده گرافیکی یا گرافیکال ابسترکت
چکیده های گرافیکی یا گرافیکال ابسترکت در روش های مختلفی ارائه می شوند که هر یک، طیف متفاوتی از مخاطبین را در برمی گیرند .
نمودارهای گرافیکی
در این روش، چکیده گرافیکی یا گرافیکال ابسترکت عمدتا از نمودارها تشکیل شده است. این روش از اواسط تا اواخر دهه 1970 اغلب در زمینه شیمی که ماهیت بصری بیشتری نسبت به سایر رشته ها دارند، مورد استفاده محققین قرار گرفته است.
این روش از ساده ترین و ابتدایی ترین روش های تهیه ی چکیده گرافیکی است که محققین در اغلب اوقات، خود، آن ها را تهیه می کردند. عملا به علت تخصصی بودن تحلیل نمودارها، مخاطبان چنین چکیده های گرافیکی، دیگر پژوهشگرانی هستند که از نظر علمی با موضوع مورد بحث آشنا باشند. در این روش ارائه، معمولا از زبان تخصصی و فنی و همچنین کلمات اختصاری بدون توضیحات کافی، استفاده می شود.
چکیده های بصری
چکیده های بصری سبکی ابتدایی از چکیده گرافیکی یا گرافیکال ابسترکت است که اولین بار در ژوئن 2016، طراح خلاقی به نام Andrew Ibrahim آن را معرفی کرد. در این روش، چکیده گرافیکی در یک سبک قالب بندی شده مشخص با استفاده از نرم افزار Microsoft PowerPoint به سرعت و راحتی تهیه می شود. در این روش نیز مانند روش قبلی، عمدتا خود محقق وظیفه ی تهیه ی آن را به عهده می گیرد. در این نرم افزار، اسلایدها یکی پس از دیگری با متن و نمادهای بصری مرتبط جایگذین می شوند.
با بررسی تاریخچه این روش مشخص می شود که در ابتدای کار، از این روش منحصرا در مجلات پزشکی استفاده می شد، اما با مشخص شدن تاثیر استفاده از تصاویر در چکیده های بصری، که منجر به افزایش مشارکت این مقاله ها در رسانه های اجتماعی گردید، سایر رشته ها علی الخصوص متخصصان امور بهداشتی نیز مایل به ارائه گزارشات خود ازآن طریق شدند.
اینفوگرافیک
با پیشرفت نرم افزارهای حوزه گرافیکی در جهان، کم کم زمینه استفاده از آن ها در چکیده های گرافیکی نیز آغاز گردید. در اویل سال 2016آنچه در این زمینه اهمیت پیدا کرد، ترکیب متن و گرافیک در جذاب ترین حالت ممکن بود. سبک اینفوگرافیک نتیجه ی تلاش گرافیست ها با استفاده از نرم افزارهای تصویرسازی پیشرفته ای بود که مورد استفاده قرار گرفت. در این روش یک متخصص گرافیکی، چکیده گرافیکی یا گرافیکال ابسترکت را تولید می کند که دیگر در آن زمینه علمی، دارای هیچ تخصصی نیست. در نتیجه، مخاطب اثر، علاوه بر محققان متخصص، عموم مخاطبان عام نیزمی توانند باشند. هرچه کیفیت اثر چکیده گرافیکی، بالاتر باشد می تواند مخاطبان بیشتری را مجذوب خود کند و به همین ترتیب با شیوه ای آسان و در کوتاه ترین زمان، یک بحث علمی یا تخصصی پیچیده را به مخاطب خود نشان دهد.
کمیک
گاهی از اوقات در زمان ارائه یک مطلب علمی، حجم زیادی از مخاطبان عام در نظر گرفته می شود. بنابراین باید به دنبال روشی بود که به شیوه ای سرگرم کننده و در عین حال شیوا تر و جذاب تر، یافته های تحقیق ارائه گردد. سبک کمیک در این زمان به کمک گرافیست ها و محققین می آید که با بهر گیری از چاشنی طنز و تصاویر گویا، این هدف را تحقق بخشد. تاثیرگذاری این روش به قدری زیاد است که اگر درست اجرا شود در ذهن و روح مخاطب اثر بلندمدتی خواهد گذاشت.
نمونه های متنوعی از گرافیکال ابسترکت را می توانید در صفحه نمونه کارها مشاهده کنید.
